Praca koncentruje się wokół problematyki wzorów osobowych i ich w roli rozwoju człowieka na wszystkich etapach cyklu życia. Ukazano siłę oddziaływania tych wzorów (modeli) w ich nieświadomym i świadomym wpływie na jednostkę. Omówiono mechanizmy leżące u podstaw tego wpływu, tj. naśladownictwa, modelowania i identyfikacji, ukazując tkwiące w nich różnice. Szczególną uwagę zwrócono na znaczący w rozwoju indywidualnym udział wzorów wartościowych (zwłaszcza rodzinnych), które sprzyjają rozwojowi psychicznemu dzieci i młodzieży oraz dorosłych, a także konsekwencje ich braku w nawiązaniu także do współczesności. Rozważania te poprzedzono analizą terminologiczną odnoszącą się do osób znaczących, których osobowość i zachowanie oddziałuje na funkcjonowanie i rozwój innych osób (m.in. wzór osobowy, autorytet, mentor, coach). W książce próbowano odpowiedzieć na następujące pytania: Kto zostaje wzorem osobowym? Jakie rodzaje wzorów występują w życiu społecznym? Jaki jest udział świadomości w procesach społecznego uczenia się? Czy oddziaływanie wzorów osobowych jest tożsame z procesem wychowania? Na czym polega oddziaływanie wzorów osobowych w dzieciństwie, dorastaniu i dorosłości? Jakie związki zachodzą między wzorem osobowym a autorytetem, mentorem, tutorem czy coachem? Na czym polega kryzys autorytetów?

This work focuses on the issue of personal models and how they influence humans throughout their life. Analysis of terminology relates to significant persons (such as personal models, authorities, mentors, coaches), whose per¬sonality and behaviour influence how others function and develop. The mono¬graph contains a discussion of unconscious and conscious influences of models on the individual and the mechanisms underpinning these, such as imitation, modelling and identification, as well as how personal models influence indi¬viduals at different developmental stages. Particular attention is paid to the significance of value systems (especially within the family), which foster the mental development of children, adolescents and adults, as well as the consequences of the insufficiency or lack of positive personal models in life today.